सम्पत्ति शुद्धिकरणको अर्थ र परिभाषा
सम्पत्ति शुद्धिकरणको शाब्दिक अर्थ अवैध तरिकाले कमाएको सम्पत्तिलाई वैध सम्पत्ति सरह शुद्ध देखाउँदै राष्ट्रिय अर्थतन्त्रमा मिसाउनु हो। यस अन्र्तगत निम्न कार्य पर्दछन्ः
- गैरकानुनी रुपमा आर्जित आय वा कालो धनलाई धोइ पखाली शुद्ध बनाउने कार्य,
- सम्पत्तिको गैरकानुनी स्रोत लुकाउने वा छल्ने कार्य,
- सम्पत्तिको सही प्रकृति, स्रोत, स्थान, निसर्ग, स्वामित्व वा सो सम्पत्तिउपरको अधिकार लुकाउने, छल्ने वा बदल्ने कार्य,
- कसुर गरी सम्पत्ति प्राप्त गर्ने, प्रयोग गर्ने वा धारण गर्ने
यो कार्य आफैँ अपराधको प्रमुख पक्ष नभई अन्य सम्बद्ध अपराध (Predicate Offence) को By Product को रुपमा रहने अपराध हो। Financial Action Task Force (एफ.ए.टी.एफ) ले सम्पत्ति शुद्धिकरणलाई अपराध जस्तो नराम्रो स्रोतबाट प्राप्त आम्दानीलाई छिपाउन गरिने प्रक्रिया भनी परिमाषित गरेको छ। सम्पत्ति शुद्धिकरणको औपचारिक परिभाषा गर्ने क्रममा National Institute of Justice, USA का अनुसार एक वा बढी वैकल्पिक तरिकाबाट वैध आर्जनमा परणत गर्ने प्रकृया नै सम्पत्ति शुद्धिकरण हो भनेको छ। त्यसै गरी Frank Schmalleger ले आफ्नो पुस्तक Criminology Today मा अवैध आर्जनलाई वैत्र आयको रुपमा स्वरुप बदल्ने प्रकृयालाई सम्पत्ति शुद्धिकरण मानेका छन्। Interpol को मतमा सम्पत्ति शुद्धिकरण त्यस्तो कार्य हो जसमा अवैध तरिकाबाट प्राप्त भएको धनको श्रोत लुकाइन्छ वा रुप परिवर्तन गरिन्छ।
0 comments:
Post a Comment